1. РАБОЧЫЯ на рэйд
Абрамлены лятучым шумам,
Днём і ноччу дыхае маўляў.
зачараваны сірэнай,
Працу нашую павольны цяжкі.
Акіян гудзе пад намі,
У партэ бліскаюць агеньчыкі,
Караблёў за Буруноў
Чуйна шукаюць маякі.
І shatayut цемра мора
Гэтыя тонкія прамяні,
Як спалоханыя зоры,
Проскользнувшие ў ночы.
Шырокія начэй абдымкі,
Якія цяжкія ўздыхі цемры!
Усе мы блізкія, усе мы браты -
там, на рэйдзе, у гадзіну мары!
Далёка за поўнач - у далі
Нязведанай зямлі -
Мы сумна праводзілі
блакітныя караблі.
Былі дзіўныя кшталты
Чорных труб і тонкіх рэй,
Былі цёмныя названья
Нам невядомых звяроў.
«Птушка Пен» хадзіла на поўдзень,
вернучыся, давала знак:
праз буру, праз завіруху
Адрознівалі чырвоны сцяг…
Што за таямніцу мы захоўвалі,
Чые багацця пільнавалі?
Залатыя ль зліткі плылі
У нашы цёмныя кулі?
Ня цудоўная птушка
У клетцы плечы нам звяла?
Або чорная царыца
У ёй палахліва замерла?..
але, як у казцы, людзі ў моры:
Цяжкай ношай кожны ганарлівы.
І, туманным песням паўтараючы,
Грукатаў пануры порт.
2. ТАК БЫЛО
Жыццё было імкненне.
Смерць была прычынай
Несвершенных ў свеце
бясконцых дабротаў.
неба зачынялася
Над марской раўнінай
У гадзіну, калі з'яўляўся
Першы светлы сцяг.
ночы хавалі
Ад вачэй бяссонных
усе, што здзяйснялася
За рысай мораў.
Толькі на заходзе
У зорях нахіленых
імчаліся адлюстраванага,
цені караблёў.
Але не ўсе чыталі
зарывам знакі,
Ды і зоры згасалі,
І - тварам да месяца -
бедная планета,
раздзіраючы змрок,
Ведала пра будучае
безнадзейным дне.
3. ПЕСНЯ матросы
Падаравала нам мора
Заручальны пярсцёнак!
Цалавала нас мора
У загарэлы твар!
Приневестилась
марская глыбіня!
Неневестная
марская быстрак!
З ёй жыццё вольная,
З ёй смерць не страшная,
яна, матушка, бясплатна, халодная!
З ёй пагуляем
У абшарах Хвалі!
Сіняе мора!
чырвоныя зоры!
Вецер, ты, п'яны,
пляскай воласа!
вецер салёны,
галасы Carry!
Вецер, ты, вольны,
раздам ветразі!
4. ГОЛАС ў хмарах
Нас мора прымчаўся да зямлі здзічэлы
У ўбогія крыві, да нядоўга сну,
А вецер мацнеў, і над морам гучала,
І было трывожна глядзець у глыбіню.
Хворым і стомленым - нам было зайздросна,
Што дзесьці ў морах весялілася навальніца,
А ноч, як шлюха, глядзела бессаромна
На цёмныя асобы, у балючыя вочы.
Мы з ветрам змагаліся і, бровы нахмураны,
У цемры з цяжкасцю адрознівалі сцежку…
І вось, як амбасадар нарастаючай буры,
Прароцкі голас ударыў у натоўп.
Імгненным зігзагам на каменнай строме
Урачысты профіль нам пырснуў у вочы,
І ў ясным разрыве спалоханай хмары
Вясёлую песню заспявала навальніца:
«Сумныя людзі, стомленыя людзі,
Прачніцеся, даведайцеся, што радасць блізкая!
туды, дзе мора запяюць пра цуд,
Туды накіроўваецца святло маяка!
ён гойсае, ён шукае вясёлых адкрыццяў
І зоркім прамянём пільнуе буруны,
І з гадзіны на гадзіну чакае прыбыццяў
Вялікіх караблёў з далёкай краіны!
глядзіце, як шырацца паласы святла,
Як радасны бег закіпае пен!
Як мора радуецца! Вы чуеце - дзесьці -
за ноччу, за бурай - заклік сірэн!»
Здавалася, уверсе раскідалі адзення,
Грымучая далеч ахінула рука…
І мы прачыналіся для новай надзеі,
мы ведалі: нежданная Радасць блізкая!..
А там - гарызонт абудзілі зарніцы,
Як быццам палалі удалечыні горада,
І да порта ўсю ноч, як барвяныя птушкі,
ляцелі, шыпячы і са свістам, цягніка.
гудзеў акіян, і лахманамі пены
Шпурлялі мора на ствалы маякоў.
Працяглай маленнем галасілі сірэны:
Там бура напаткала суда рыбакоў.
5. Карабель ІДУЦЬ
Аб, сьвятланосныя сцеблы мораў, маякі!
Ваш пражэктар - кветка!
Ваша глеба - стварэнне хвалявання,
пяшчаныя косы!
вашы сцеблы, аб, колер акіяна, дужыя,
І моцны электрычны ток!
І прамяні абяцаюць ратунак
там, дзе гінуць матросы!
раніца скажа: зірні: стомлены працай,
Ты знойдзеш у Буруноў
знясілены труп,
Ня выратаваны тваёю клопатам,
З астуджаным смехам на сініх кутах
скрывіліся вуснаў…
Пазбегнуўшы тваіх сьвятланосныя прамянёў,
Пераступіць апошні парог…
Нябачны для вачэй,
Праз полаг начэй
Франтальная звяртаецца primiryayushtiy Rock:
«Нічыё».
Ты нам помсьціш, электрычны свет!
Ты - не сьвятло ад відна, - ты мара ад зямлі,
Але ў туманныя дні ты пранізвае прамянём
Беспачатковым падман акіяна…
І надзейней цябе нам таварыша няма:
Мы скрозь зімовую віхуру вядзем караблі,
Мы заморскія таямніцы нясем,
Мы пад ярмом начнога туману…
Трумы поўныя скарбаў!
Ўсыпанай імчацца суда!..
Хай трымае ад падводных пачвараў
Электрычнасць - наша зорка!
праз буру, скрозь віхуру - наперад!
Электрычны святло не памрэ!
6. Карабель ПРЫЙШЛІ
Акіян драмаў люстраны,
Злыя буры адышлі.
У гадзіну заходняе, у гадзіну крыштальны
паказаліся караблі.
ішлі, як казачныя феі,
Вымпеламі далеч пярэстая.
Цяжка сагнуліся рэі,
напагатове якара.
Спявалі гімн барвяным зорям,
Уся гора, смяялася далеч.
З блакітным развітальным морам
Разлучацца было шкада.
А ўжо там - за тое касой -
нечакана светлая,
З затуманенай прыгажосцю
Іх прыгажуня чакала…
То - зямля, аб, дзеці страсці,
дзеці бур, - яна за вас! –
Цяжка ўпалі снасці.
Вестка ракетай панеслася.
7. РАССВЕТ
Ціха рассыпалася ў небе ракета,
захад згас, і ўздыхнула зямля.
Сталі на рэйдзе і чакалі світання,
Ноч Вяртанне мары Удзела.
змярканне набліжаюцца. У ранішняй дрымота
Нешта бязмерна-сумнае ёсць.
Там - у акіяне - у зямным вадаёме -
Блукае і плешча палахлівая вестку…
белы, як белая птушка, далёка
Мерае і высі і глыбі - і раптам
З першай стралой, што прыляцеў з усходу,
Сонны ў морах абуджаецца гук.
Смерць, або жыццё імкнецца над морам -
Вестка пра перамогу - у палёце стрэлы.
Смяротныя мы і пра сонца не спрачаемся,
ведаем, што час рыхтаваць хвалы.
Хто не прачнуўся пры першым ззянне -
змрочна памятае, што гімн адгучаў,
Чуе скрозь сон, што страціў Познані
Ранніх і светлых і мудрых пачаў…
Але з караблёў, выпрабавалі непагадзь,
Вестка пра досвітку дасягнула зямлі;
буяныя натоўпу, У прадчуванне шчасця,
Выйшлі на бераг сустракаць караблі.
Хтосьці гірлянду кветкавую кінуў,
Лодкі памчаліся ад стракатай зямлі.
Моцныя юнакі селі каля вёслаў,
Сціплыя дзяўчаты ўзялі рулі.
Плылі і спявалі, і мора pyyanelo…
.............................................
16 снежні 1904
